Digitaliseringsdilemma

‘Krijg de zorg die je nodig hebt in enkele seconden, op alle momenten die ertoe doen. Krijg 24/7 en 365 dagen per jaar een behandeling voor niet-urgente situaties met een virtueel bezoek.’ Dat staat op de website van Amazon-Care, een dienst die al geruime tijd draait. Oprichter Jeff Bezos kocht innovatieve startups als PillPack en Health Navigator, sloot deals met verzekeraars, gebruikte de technologie van zijn AWS-cloud en AI-divisies om patiëntendossiers beter te ontsluiten en optimaliseerde de logistiek van thuisbezoeken.

We kunnen 50 procent besparen op zorgkosten als we het slimmer en beter doen

De fysieke consulten zijn een cruciaal onderdeel van het aanbod, maar Amazon-Care zet vooral in op de digitale propositie die een superieure klantbeleving moet bieden. Via de app moet een werknemer binnen 60 seconden toegang kunnen krijgen tot een medische professional, 24/7/365. Op basis van dat digitale consult kan, indien nodig, een thuisbezoek of een bezoek aan een andere locatie volgen. Volgens Lucien Engelen bestaat de zorg voor tachtig procent uit pure logistiek. Amazon komt dus met een open source ICT-platform, digitale en online toepassingen, kleine compacte diagnostische centra met ‘huisartsen’ en specialistische zorgteams.

Het is een kwestie van tijd totdat ook Europa en Nederland aan de beurt zijn. Ook nu nog heb ik regelmatig discussies
met zorgverleners en bestuurders over stellingen als ‘ICT is ondersteunend’ of ‘Een zorginstelling is geen bedrijf en kun je dus niet bedrijfsmatig runnen’. De algemene opinie is nog steeds dat ICT moet volgen en dus nooit het initiatief kan nemen. De dokter is in ‘the lead’, vindt men. Een vermoeiende discussie, telkens weer. Weet u nog wat Porter zei? ‘Het automatiseren van inefficiënte processen levert inefficiënte, geautomatiseerde processen op.’ De techreuzen zien dit
kennelijk toch wat genuanceerder, en hun winstpotentie geeft ze gelijk. Volgens mij kunnen we ongeveer 50 procent besparen op zorgkosten als we het slimmer en beter doen. In de USA is dat een slordige $ 1.500 miljard en in de EU $ 1.000 miljard Europa en in Nederland zo’n $ 50 miljard. Nu zit ik zelf niet te wachten op Amazon-Care als zorgverlener, maar als die zorg altijd en snel bereikbaar is en mij nog eens 50 procent minder kost, wordt het toch wel verleidelijk.

Wat is het alternatief?
In Nederland heeft VZVZ, als techleverancier voor de zorg, een bescheiden, maar belangrijk strategisch aandeel in de digitalisering van de zorg. Ze hebben inmiddels ook via www.volgjezorg.nl rechtstreeks contact met de patiënt. Opgericht door zorgaanbieders zit deze vereniging in een uitstekende positie om VZVZ-Care te worden, naar het voorbeeld van Amazon. Marktwerking is toegestaan, dus daar hoeven VWS en de Eerste Kamer zich niet mee te bemoeien. Maar of de zorgaanbieders dat zelf doorhebben…? Wat ik eind mei op de jaarlijkse VZVZ-dag hoorde,
stemt mij weinig hoopvol: ‘ICT is ondersteunend… de dokter is in de lead’.
Misschien was Porter dan toch slimmer.

Column door: Rube van Poelgeest is ICT-fluisteraar in de Zorg